Yardım nafakası boşanma davası sonrası beklenen nafakalardan birisidir. Tanımı nedir ve kimler başvurabilir? Tüm detayları bu rehber eşliğinde öğrenebilirsiniz. Kuşadası’nda hukuk bürosu olarak sizlere bu yolda eşlik ediyoruz.

Yardım Nafakası Nedir? Kimlere Verilir?

Yardım nafakası, bakmakla yükümlü olunan yakın akrabaların geçimini sağlamaya yönelik bir nafaka türüdür. Türk Medeni Kanunu’nun 364. maddesi, üstsoy (anne, baba, büyükanne, büyükbaba), altsoy (çocuklar, torunlar) ve kardeşler arasında bakım yükümlülüğünü düzenler. Bir kişi, kendi geçimini sağlayamayacak durumdaysa ve yakın akrabalarının maddi durumu uygun ise mahkeme kararıyla bu destek sağlanır. Bu nafaka türü, temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanan kişilere yönelik bir hukuki düzenlemedir. Yoksulluk nafakasından farklı olarak, boşanma süreciyle doğrudan bir bağlantısı yoktur. Aile bireyleri arasında ekonomik dayanışmayı sağlamak için öngörülmüştür. Mahkemeler, nafaka miktarını belirlerken tarafların maddi gücünü ve ihtiyaçlarını dikkate alır.

Yardım Nafakası Kimlere Verilir?

Yardım nafakası, kan hısımları arasında ödeme gücü olan kişilerin, muhtaç durumda olan akrabalarına destek olması için düzenlenmiştir. Bu nafakadan yararlanabilecek kişiler şunlardır:

1. Anne ve Baba: Anne veya baba, yaşlılık, hastalık veya işsizlik gibi nedenlerle geçimini sağlayamıyorsa çocuklarından yardım nafakası talep edebilir. Çocuklarının maddi durumu uygun olduğu sürece, mahkeme uygun bir miktarda nafaka ödenmesine karar verebilir.

2. Çocuklar: Çocuklar, reşit olsalar bile eğitimlerine devam ediyorlarsa veya çalışamayacak durumda iseler yardım nafakası talep edebilirler. Özellikle ağır hastalık veya engellilik gibi nedenlerle çalışamayan bireyler için bu nafaka büyük önem taşır.

3. Kardeşler: Kendi geçimini sağlayamayan kardeşler de ekonomik durumu iyi olan diğer kardeşlerinden yardım nafakası isteyebilir. Ancak bu durumda, öncelikli olarak anne ve babanın nafaka yükümlülüğüne bakılır. Eğer anne ve baba ödeme gücüne sahip değilse, kardeşlerden yardım nafakası talep edilebilir.

4. Büyükbaba ve Büyükanne: Torunlardan yardım nafakası talep edebilmek için büyükbaba veya büyükannenin başka bir gelir kaynağının olmaması gerekir. Mahkeme, torunun ödeme gücünü değerlendirerek nafaka miktarını belirler.

Yardım Nafakası Şartları Nelerdir?

Yardım nafakasının bağlanabilmesi için iki temel şart aranır:

1. Nafaka Talep Eden Kişinin Muhtaç Olması: Yardım nafakası almak isteyen kişinin ekonomik olarak geçinemeyecek durumda olması gerekir. Kendi gelirinin olması veya sosyal yardımlarla temel ihtiyaçlarını karşılayabiliyor olması halinde mahkeme yardım nafakasına hükmetmeyebilir.

2. Nafaka Ödeyecek Kişinin Ekonomik Gücünün Olması: Mahkeme, nafaka ödemesi yapacak kişinin maddi durumunu inceleyerek karar verir. Eğer kişi zaten zor geçiniyorsa veya ailesinin temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanıyorsa nafaka ödeme yükümlülüğü doğmaz. Nafaka miktarı, ödeyenin gelirine ve ekonomik gücüne göre belirlenir.

Yardım Nafakası Nasıl Talep Edilir?

Yardım nafakası almak isteyen kişi, Aile Mahkemesi’ne dava açmalıdır. Dava sürecinde, nafaka talep edenin muhtaç olduğunu ve nafaka ödeyecek kişinin ekonomik gücünün yeterli olduğunu kanıtlayan belgeler sunulmalıdır.

Dava sürecinde sunulması gereken belgeler:

• Nafaka talep edenin maddi durumunu gösteren belgeler (gelir belgesi, işsizlik belgesi vb.)
• Nafaka ödeyecek kişinin maddi durumunu gösteren belgeler (maaş bordrosu, mal varlığı dökümü vb.)
• Tarafların aile bağlarını gösteren belgeler (nüfus kayıt örneği)
• İhtiyaç durumunu açıklayan doktor raporu (varsa)

Mahkeme, delilleri değerlendirerek nafaka miktarına ve ödeme şeklini belirler.

Yardım Nafakası Ne Kadar Süre Ödenir?

Yardım nafakası, ömür boyu devam eden bir yükümlülük değildir. Nafaka yükümlüsü veya alacaklısı açısından belirli değişiklikler meydana geldiğinde nafaka sona erebilir veya azaltılabilir.

Nafakanın sona erme sebepleri:

• Nafaka alacaklısının ekonomik durumunun düzelmesi
• Nafaka ödeyenin maddi zorluk yaşaması
• Nafaka alacaklısının vefat etmesi
• Nafaka ödeyenin mahkeme tarafından ödeme gücünü kaybettiğinin tespit edilmesi

Bu nedenlerden herhangi biri gerçekleştiğinde, nafaka yükümlüsü mahkemeye başvurarak nafakanın kaldırılmasını talep edebilir.

Yardım Nafakası Ödenmezse Ne Olur?

Mahkeme kararıyla belirlenen nafaka, düzenli olarak ödenmek zorundadır. Nafaka yükümlüsü ödeme yapmazsa, şu hukuki süreçler başlatılabilir:

1. İcra Takibi: Nafaka alacaklısı, İcra Müdürlüğü’ne başvurarak ödemeyi zorla tahsil edebilir.
2. Hapis Cezası: Mahkeme kararına rağmen nafaka ödemezse, nafaka yükümlüsüne tazyik hapsi uygulanabilir.
3. Mal Varlığına Haciz: Nafaka borcu nedeniyle ödemeyi yapmayan kişinin maaşına veya mal varlığına haciz konulabilir.

Yardım Nafakası ile Yoksulluk Nafakası Arasındaki Farklar

Yardım nafakası ile yoksulluk nafakası sıkça karıştırılan iki farklı nafaka türüdür. Aralarındaki temel farklar şunlardır:

Yardım nafakası, aile içindeki ekonomik dayanışmayı sağlamaya yönelik bir hukuki yükümlülüktür. Muhtaç durumda olan anne, baba, çocuklar, kardeşler ve büyükanne-büyükbabalar, mahkemeye başvurarak nafaka talep edebilir. Ancak, nafaka ödeyecek kişinin maddi gücünün olması şarttır. Mahkeme, tarafların ekonomik durumunu değerlendirerek ödeme miktarına ve süresine karar verir. Nafaka yükümlüsü ödemeleri aksatırsa icra takibi başlatılabilir. Bu nedenle, nafaka süreçleri hakkında bilinçli hareket etmek ve hukuki yolları takip etmek büyük önem taşır.