Faydalı Bilgiler

Aile içi şiddet, yalnızca fiziksel saldırılardan ibaret olmayan; psikolojik, ekonomik, cinsel ve sözlü saldırıları da kapsayan geniş bir kavramdır. Mağdurların korunması ve şiddetin önlenmesi amacıyla Türkiye’de en önemli yasal dayanaklardan biri 6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun’dur.

Bu Kanun, yalnızca eşler arasında değil; nişanlılar, eski eşler, birlikte yaşayanlar, hatta aile bireyleri arasında gerçekleşen şiddet durumlarında da koruma sağlar.

Aile içi şiddet ve 6284 Sayılı Kanunun Amacı

6284 Sayılı Kanun, temel olarak iki hedef taşır:

1. Şiddetin önlenmesi ve tekrarlanmasının engellenmesi,
2. Şiddet mağdurlarının korunması ve desteklenmesi.

Kanun, mağdurun korunması ve failin (şiddet uygulayanın) engellenmesi için hızlı ve etkili tedbirler öngörür. Üstelik bu tedbirlerin önemli bir kısmı delil veya belge aranmaksızın, yalnızca mağdurun beyanı ile verilebilir.

Aile İçi Şiddet Türleri

Kanun kapsamında değerlendirilen şiddet türleri oldukça geniştir ve aile içindeki güç dengesini kötüye kullanarak bireylerin fiziksel, psikolojik ve sosyal bütünlüğüne zarar veren tüm davranışları kapsar. 6284 Sayılı Kanun, yalnızca fiziksel saldırıları değil, kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkileyen, özgürlüğünü kısıtlayan, korku ve baskı altında yaşamasına sebep olan tüm şiddet biçimlerini koruma altına alır. Bu kapsamlı yaklaşım sayesinde mağdurların yaşadığı farklı şiddet deneyimleri görünür hale gelmekte ve hukuki koruma mekanizmaları daha etkili bir şekilde işletilebilmektedir.

1. Fiziksel Şiddet

Fiziksel şiddet, en görünür şiddet türlerinden biridir ve mağdurun beden bütünlüğüne zarar veren her türlü eylemi içerir. Darp, tokat atma, itme, tekmeleme, boğaz sıkma, yaralama gibi doğrudan fiziksel temas içeren davranışlar bu kapsamdadır. Fiziksel şiddet çoğu zaman diğer şiddet türleriyle birlikte ortaya çıkar ve mağdurun sağlık, güvenlik ve yaşam hakkını tehlikeye atar. 6284 Sayılı Kanun, fiziksel şiddet ihtimali bulunsa dahi mağduru koruma altına alarak şiddetin daha ağır sonuçlara ulaşmasını engellemeyi amaçlar.

2. Psikolojik Şiddet

Psikolojik şiddet, fiziksel iz bırakmasa da en yıpratıcı şiddet biçimlerinden biridir ve mağduru sürekli tehdit, aşağılama, hakaret, baskı, kıskançlık kontrolü veya manipülasyonla yıldırmayı amaçlar. Mağdurun özgüvenini sarsan, ruhsal dengesini bozan ve karar alma özgürlüğünü ortadan kaldıran davranışlar psikolojik şiddetin temelini oluşturur. Yıllarca sürebilen bu tür şiddet, mağdurun kendini değersiz hissetmesine yol açar ve çoğu zaman fark edilmeden derin yaralar bırakır. 6284 Sayılı Kanun, psikolojik şiddeti de açıkça tanıyarak mağdura uygun koruma tedbirleri sunar.

3. Ekonomik Şiddet

Ekonomik şiddet, kişinin finansal özgürlüğünü engellemeye yönelik her türlü davranışı kapsar. Mağdurun çalışmasına izin vermemek, gelirine el koymak, parasını kısıtlamak, temel ihtiyaçlarını karşılamamak veya ekonomik kaynaklarla tehdit etmek bu şiddet türüne örnektir. Ekonomik şiddet çoğu zaman mağdurun ayrılmasını veya bağımsız hareket etmesini engelleyen bir kontrol mekanizması olarak kullanılır. 6284 Sayılı Kanun kapsamında mağdura geçici maddi yardım sağlanması ve ekonomik bağımlılığın azaltılmasına yönelik tedbirler alınması mümkündür.

4. Cinsel Şiddet

Cinsel şiddet, mağdurun rızası dışında cinsel davranışlara zorlanması veya cinsel içerikli baskıya maruz bırakılmasıdır. Evlilik içi tecavüz, istenmeyen dokunuşlar, cinsel tehditler, cinsel birlikteliğe zorlamak gibi eylemler bu kapsama girer. Cinsel şiddet hem fiziksel hem psikolojik olarak ağır sonuçlar doğurabilir ve mağdurun uzun süreli travma yaşamasına neden olabilir. Kanun, mağdurun beyanını esas alarak cinsel şiddet riskinde acil koruma tedbirlerinin uygulanmasını sağlar.

5. Dijital Şiddet

Dijital şiddet, teknolojinin bir kontrol veya tehdit aracı olarak kullanıldığı durumları ifade eder. Mağdurun telefonunu sürekli takip etmek, konum bilgisi istemek, özel mesajlarını kontrol etmeye zorlamak, sosyal medya hesaplarına izinsiz erişmek veya dijital ortamda tehdit ve tacizde bulunmak dijital şiddet örnekleridir. Günümüzde yaygınlaşan bu şiddet türü özellikle gizlilik ihlaline ve psikolojik baskıya yol açar. 6284 Sayılı Kanun kapsamında iletişim araçları üzerinden rahatsız etme ve tehdit içeren davranışlar da önleyici tedbirlerle engellenebilmektedir.

6284 Sayılı Kanun, bu şiddet türlerinin tümünde mağdura koruma sağlar.

6284 Sayılı Kanun Kapsamında Verilebilen Tedbirler

Kanun iki temel tedbir grubundan oluşur: Koruyucu tedbirler ve önleyici tedbirler.

1. Koruyucu Tedbirler (Mağdura Yönelik)

Mağdurun güvenliğini sağlamak için uygulanır. Bunlardan bazıları:

• Mağdurun bulunduğu yere gecikmeksizin kolluk koruması sağlanması,
• Geçici barınma imkânı (sığınma evi vb.),
• Geçici maddi yardım,
• Sağlık hizmeti, psikolojik ve sosyal destek,
• Kimlik ve adres bilgilerinin gizlenmesi.

Bu tedbirler, mağdurun şiddetten uzaklaşmasını ve güvende kalmasını sağlar.

2. Önleyici Tedbirler (Faili Engellemeye Yönelik)

Şiddet uygulayanın davranışlarını sınırlandırmak amacıyla verilir:

• Failin mağdura yaklaşmasının yasaklanması,
• Aynı evde yaşayan tarafların failin evden uzaklaştırılması,
• Telefon, mesaj, sosyal medya dahil her türlü iletişimin yasaklanması,
• Silahların geçici olarak alınması,
• Failin tedaviye veya öfke kontrol programlarına yönlendirilmesi.

Bu tedbirler, tehlikenin büyümesini engellemek için oldukça etkili düzenlemelerdir.

6284 Kapsamında Koruma Kararı Nasıl Alınır?

Koruma kararı almak oldukça hızlı ve basittir. Başvuru için avukat zorunlu değildir, ancak hukuki sürecin doğru yönetilmesi açısından bir avukatla hareket etmek önemlidir.

Başvuru Yapılabilecek Yerler

• Aile mahkemeleri
• Cumhuriyet savcılıkları
• Polis merkezi / jandarma
• Kaymakamlık / valilik
• ŞÖNİM (Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi)

Başvuru İçin Gerekenler

• Kimlik (zorunlu değil, kimlik yoksa da başvuru yapılabilir)
• En önemlisi: Mağdurun beyanı

Şiddet delillerle ispatlanmak zorunda değildir; kanun, mağdurun beyanını koruma kararı için yeterli kabul eder.

Koruma Kararının Süresi ve İhlal Durumu

Verilen tedbirler genellikle 30 gün için uygulanır ancak durumun niteliğine göre uzatılabilir.

Koruma Kararı İhlal Edilirse Ne Olur?

6284’e göre alınan koruma kararını ihlal eden faile:

• Zorlama hapsi uygulanır (3 günden 10 güne kadar, gerekirse 30 güne kadar uzatılabilir).
  Bu ceza para cezasına çevrilmez ve ertelenmez.

Bu yönüyle Kanun oldukça caydırıcıdır.

Mağdurlar İçin Önemli Destek Mekanizmaları

• ALO 183: Sosyal destek hattı
• ALO 155 / 112: Acil yardım
• ŞÖNİM: Psikolojik, hukuki ve sosyal destek
• Kadın sığınma evleri
• Belediyelerin kadın danışma merkezleri

Bu kurumlar, hem hukuki süreçte hem de güvenlik konusunda mağdura destek olur.

6284 Sayılı Kanun Hakkında Sık Sorulan Sorular

Koruma kararı ücretsiz midir?

Evet. Başvuru tamamen ücretsizdir.

Koruma kararı alınca adresim gizlenebilir mi?

Evet. Gerekli görüldüğünde kimlik ve adres bilgileri gizlenebilir.

Eski eşe karşı da koruma kararı alınabilir mi?

Evet. Kanun yalnızca resmi nikâhlı eşleri değil, eski eş ve birlikte yaşanan kişileri de kapsar.

Erkekler de koruma kararı alabilir mi?

Elbette. Kanun cinsiyet ayırmaksızın herkesi korur.

6284 Sayılı Kanun Mağdurlar İçin Hayati Bir Güvencedir

Aile içi şiddet, sessiz kalındıkça büyüyen bir sorundur. 6284 Sayılı Kanun, şiddete maruz kalan herkese hızlı, etkili ve ücretsiz şekilde korunma imkânı sunar. Ancak bu sürecin doğru işletilmesi, alınacak tedbirlerin etkin uygulanması ve hakların korunması için bir avukat desteği büyük önem taşır.

Profesyonel Hukuki Destek Almak Önemlidir

Aile içi şiddetle mücadelede yalnız değilsiniz.
Haklarınızı öğrenmek ve koruma sürecini doğru yönetmek için uzman bir avukattan destek almak sizi çok daha güvenli bir noktaya taşıyacaktır. Oğlakçıoğlu Hukuk Bürosu bu yüzden davalarınızda yol arkadaşınız olacaktır.